පහුගිය අවුරුද්දෙ කොරෝනා හින්දා ගමන් බිමන් නවත්තලා දාපු පාර අවුරුද්දකට ආසන්න කාලයක් කොහේවත් යන්නෙ නැතිව ගෙදරට වෙලා උන්නු අපි දැන් මාසෙකට විතර කලින් ඉඳං පහුගිය එවුවටත් එක්ක එහෙ මෙහේ යන්න පටං ගත්තා. ඒ ගොඩාක් අය එක්ක නෙවෙයි.. තම තමන්ගෙම අය එක්ක බොහොම පරිස්සමට, රටේ නිරෝධායන ක්‍රියාවලියටත් හානියක් නොවෙන්න.
අපි මුලින්ම ගියේ යටගල රජ මහා විහාරයට. වාහල්කඩින් ඇතුලට වාහන දාන්න එපා කියලා තිබුණු නිසා, එළියෙම වාහනේ නවත්තලා අපි ඇතුළට ගියා. එදා ඉරිදා දවසක් නිසා දහම්පාසැල පැවැත්වුණා. දහම්පාසැල් ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවො සහ ගුරු භවතුන් හැර පිටස්තරයින්ට උන්නෙ අපි විතරයි.
ඇතුල් වෙන හරියෙම ලස්සන උයනක් තියෙනවා. ඉන්පස්සෙ මෑත යුගයේ ඉදි කෙරුණු ගොඩනැගිලි කිහිපයක්. පඩි 60-70ක් උඩට නැංගාම තමයි පුරාණ විහාරය හමුවෙන්නෙ. මෙහි වැඩ සිටින බෝධීන් වහන්සෙ දේවානම්පියතිස්ස රජ යුගයට අයත් ශ්‍රී මහා බෝධියේ නැගෙනහිර දිශා ශාඛාවෙන් උපන් දෙතිස් ඵල රුහ බෝධීන් වහන්සේ නමක් විදිහට තමයි සැලකෙන්නේ.
ගල් ලෙනක් තුළ පිහිටුවා ඇති බුදු මැදුර තුළ 18 රියන් සැතපෙන බුදු පිළිම වහන්සේ නමක්, ලෝහමය හිටි පිළිම වහන්සේ නමක්, ඉපැරණි බිතු සිතුවම් ආදිය දක්නට ලැබෙනවා.
එම සැතපෙන බුදු පිළිම වහන්සේ දෙවන පැරකුම්බා රජුගේ ඇමතිවරයෙකු වූ පතිරාජ විසින් ඉදිකරවන ලද්දක් බවයි පැවසෙන්නේ.
දඹදෙනි යුගයෙන් පසුව ක්‍රමයෙන් අප්‍රකටව ගිය මෙම විහාරය නැවත සොයාගෙන තිබෙන්නේ මහනුවර රජ කළ කීර්ති ශ්‍රී රාජසිංහ රජතුමා ගේ කාලයේ එක්තරා භික්ෂූන් වහන්සේ නමක් විසින් බව පැවසෙනවා. එම භික්ෂූන් වහන්සේ ගේ උසට සමාන උසක් ඇති ලෝහමය බුදු පිළිම වහන්සේ නමක් නිර්මාණය කළ පුවත ආරංචි වූ රජ තුමා එම පිළිම වහන්සේ ගේ නේත්‍රා වලට එබ්බවීම සඳහා නිල් මැණික් පූජා කළ බව පැවසෙනවා. කෙසේ වෙතත් සොර සතුරු උවදුරු නිසා එම නිල් මැණික් ආරක්ෂිත ස්ථානයක තැන්පත් කර ඇති බවයි පැවසෙන්නේ. මෙම පිළිම වහන්සේ පිළිබඳ සුවිශේෂී ම කරුණ වන්නේ එය ඇතුලත හිස් නොමැති සම්පූර්ණ ලෝහමය පිළිම අතුරින් උසම පිළිමය ලෙස සලකනු ලැබීමයි.
මෙහි ඇති බිතු සිතුවම් නුවර යුගයට අයත් බවට පුරා විද්‍යාත්මකව පිළිගන්නා බව අප හට කරුණු කියා දුන් භික්ෂූන් වහන්සේ පැවසුවා.
රූමස්සල - ජන්ගල් බීච්
ඉන් අනතුරුව අප පැමිණියේ රූමස්සලටයි. එය කුඩා කන්දක් වගේ ම සංචාරක ආකර්ශනය ඉතා ඉහළ පෙදෙසක්. එම මාර්ගයේ සංචාරක හෝටල් කිහිපයක් ම තිබෙනු දක්නට ලැබුණා. වාහන නැවැත්වීම සඳහා නැවතුම්පොළවල් කිහිපයක් ම තිබුණා. එහි අය කිරීම රු. 150/=ක්. එක් වරම වැඩියි කියා සිතුණත් එහි අප ගත කරන කාලය අනුව එය අසාධාරණ නැති බැවු පසුව වැටහුණා.
එතනින් පහළට බැසීමට තිබුණේ තරමක් දුෂ්කර මාර්ගයක්. මුලින් ම ගිය අපේ පුතණ්ඩියා මාර්ගය බෙදෙන තැනකදී තෝරාගෙන තිබුණේ කෙටි එහෙත් දුෂ්කර වූ මාර්ගයයි. එය තරමක් වෙහෙසකර වුවත් අපූරු අත්දැකීමක්. මග දෙපස කුඩා වනරොද අතර බියර් ටින්, ෂොපින් බෑග් වැනි නොදිරන අප ද්‍රව්‍ය පිරී පැවතීමෙන් පෙනී ගියේ මෙහි පැමිණෙන්නන් (ලංකාවේ සුපුරුදු පරිදි ) නිසි පරිසර සාක්ෂරතාවයක් නැති පිරිසක් බවයි. කලපුවක ආකාරයට වන රොදින් වට වූ මුහුද ට අප සැම ආශක්ත වුණා. අඩු තරමේ පැය 2-3 ක් වත් අප එහි දිය නාන්නට ඇති. ක්‍රම ක්‍රමයෙන් එතැනට එන පිරිස වැඩි වන විට අප ස්නානය හමාර කොට නැවතත් ඉහළට ගමන් කළා. මෙවර අප තෝරා ගත්තේ දුෂ්කර බවින් අඩු මාර්ගය. එහි සිමෙන්ති පඩි පෙල් සකස් කර තිබුණා.
මුහුදු දිය නා පැමිණි අපට පිරිසිදු දිය නා ගැනීමට අසල නිවෙස් වල පහසුකම් පනවා තිබුණා. එක් අයෙකුගෙන් අය කළේ රුපියල් පනහක් පමණයි. එම නිවෙස් වල කළුකුං සතුන් කිහිප දෙනෙක් සිටිනු දක්නට ලැබුණා.
ඉන් පසු අප ඒ අසල ම වූ ජපන් සාම චෛත්‍යය වෙත ගියා. එතැනට ගිය විට ගාල්ල නගරය හොඳින් දර්ශනය වූවා. එතැන සැලකිය යුතු වෙලාවක් ගිමන් හැරීමෙන් අනතුරුව අප රූමස්සලින් පිටත් වුණා.
තෙල්වත්ත පුරාණ තොටගමු රම්පත් රජමහා විහාරය.
දිවා ආහාරය විහාරයට එපිටින් ඇති උද්‍යානයේ භුක්ති විඳි අපට එහි භාරකාර තුමා විශ්‍රාම ශාලාවට ගොස් ආහාර ගන්නා ලෙසත් පවසා සිටියා. එමෙන්ම පුරා වස්තු තිබෙන ස්ථානයක් නිසා එහි ආරක්ෂාවට සිටින සිවිල් ආරක්ෂක නිලධාරී මහතා තමා අපට එහි ඇති දේවල් ගැන ඉතා අගනා විස්තරයක් ඉදිරිපත් කළේ. ඒ විස්තරය සාරාංශ ගත කළොත් මෙහෙමයි.
තොටගමුවේ රාහුල නම් ශ්‍රේෂ්ඨ සාහිත්‍යධර ස්ථවිරයන් වහන්සේ මෙන්ම උන් වහන්සේ ගේ ගුරු වීදාගම මෛත්‍රී හිමියන්ගේත් රාහුල හිමිගේ සහෝදර භික්ෂූන් වහන්සේගේ ත් පහස ලැබූ මේ පිං බිම බොහොම හාස් කම් තිබෙන තැනක්. අනංගයා හෙවත් මල්සරා ගේ ප්‍රථිමාවක් ලෝකයේ වෙනත් තැනක නැති බව පැවසෙනවා. රාහුල හිමියන් විසින් ගුරු හිමියන් සතු වූ ඖෂධයක් අධි මාත්‍රාවෙන් පානය කර මෙතැනදී සිහි නැතිව උන් බවත් රාහුල හිමියන් ගැන ගිරවෙකු ගුරු හිමියන්ට දැනුම් දුන් බවත්. ගුරු හිමියන් කිරි දෙන මවු වරුන්ගේ උපකාරයෙන් රාහුල හිමියන් ව සනීප කරගත් බවත් පැවසෙනවා. ඒ සඳහා යොදාගත් බෙහෙත් ඔරුව මෑතක් වන තුරු මෙහි තිබුණත් දැන් නම් කොහෙද කියා දන්නේ නෑ. විෂ්ණු දේව ප්‍රතිමාවේ ඇඟිල්ලක් කැඩී එයින් ලේ ආ බවත් කියවෙනවා. යකුන්ගෙන් පවා වැඩ ගෙන තිබෙන නිසා මෙහි තිබෙන බොහෝ දේ අද්භූතයි.
අනෙක් විහාර ගෙය ශක්‍ර දෙවියන් විසින් මැවූ බව පැවසෙනවා. එම විහාර ගෙයට ඇතුළු වෙන තැන ඇති ප්‍රතිමාව සක්දෙවු රජු ගේ යැයි පැවසෙනවා. එහි ඇති සැතපෙන බුදු පිළිමයෙහි සිරස බස්නාහිර දෙසට පිහිටා තිබීම විශේෂත්වයක්. විහාර මහා දේවී ගේ සමයේ මුහුද ගොඩ ගැලූ පසු යළිත් එවැන්නක් සිදු නොවීම පිණිස මෙම පිළිම වහන්සේ මෙසේ බස්නාහිරට සිරස පිහිටන සේ නිමවා ඇති බවයි ජනප්‍රවාද වල පැවසෙන්නේ. යම් හෙයකින් මෙම පිළිමයෙහි සිරසට ඉහළින් මුහුද ගොඩ ගැලුවහොත් ඒ ලෝක විනාශය බවයි පැවසෙන්නේ. මුහුදට ඉතා ආසන්නයෙන් ඇති, උස් බිමකත් නොවූ මෙම පිං බිමට අබමල් රොණක තරම් හානියක් සුනාමියෙන් සිදු වූයේ නෑ. මෙහි කෝට්ටේ යුගයට අයත් චිත්‍ර වලට යටින් නුවර යුගයට අයත් චිත්‍ර හමු වී ඇති අතර, ඊටත් යටින් තවත් පැරණි චිත්‍ර ඇති බවට විශ්වාස කරනවා.
විහාර මළුවේ පිහිටුවා ඇති නාථ දෙවොල ද ඉතා හාස්කම් ඇති, ප්‍රාර්ථනා කරන දේ ඉටු වන තැනක්.
රාහුල හිමියන් විසින් පරිහරණය කළ පුස්කොළ පොත් සංරක්ෂණය කොට කෞතුකාගාරයක් ද මෙහි පවතිනවා.
මෙම විහාරස්ථානයේ නායක හිමි වරුන් තිදෙනෙකු සිටීම විශේෂත්වයක්. විහාරස්ථානයට අදාළ යම් සුවිශේෂී තීරණයක් ගැනීමේදී මේ තිදෙනාගේ ම අනුමැතිය අවශ්‍යයි..
ඔය ආකාරයට බොහෝ වටිනා කරුණු අප හට කියා දුන් සිවිල් ආරක්ෂක නිලධාරී මහතා ට පිං දී අප එදිනට නියමිත ගමන් නිම කොට අපගේ නවාතැන වූ CASA Hikka Villa වෙත පැමිණියේ දැනුමට, විනෝදය ට අමතරව හොඳ විවේකයක් ද ලබා ගැනීමේ අරමුණෙන්.
එම ආයතනය භාරව හුන් ධම්මික මහතා අප වෙත දැක්වූ සැලකිලි ඉතා ම සතුටුදායක වූ අතර, එහි සැප පහසුකම් ද ප්‍රමාණවත් මට්ටමින් විය. පුරා පැය විස්සක් පමණ එහි ගත කරද්දී, නිදාගත් පැය වලට අමතරව පොඩ්ඩෝ වැඩිම වෙලාවක් ගත කළේ නාන තටාකයේ ය. අප ගෙන ගිය වියළි/අමු ආහාර ද්‍රව්‍ය පිස අපට ඉතා ප්‍රණීත ආහාර වේලක් ධම්මික මහතා අපට සකසා දුන්නේ ය.
අම්බලන්ගොඩ - ආරියපාල වෙස් මුහුණු කෞතුකාගාරය.
පසුදා දිවා ආහාරයෙන් පසු අපගේ ඥාති නිවසකට ද ගොස් අම්බලන්ගොඩ ආරියපාල වෙස් මුහුණු කෞතුකාගාරය නැරඹීමට ගියේ නැවත නිවෙස් බලා ඒමට පෙර ය.
එය ද ඉතා අපූරු අත්දැකීමක් බව කිව යුතුය. ආරියපාල ගුරුන්නාන්සේ විසින් නිර්මාණය කරන ලද වෙස් මුහුණු, කෝලම් ආදී නිර්මාණ රැසක් එහි විය. ජසයා, නොන්චි, ලෙන්චිනා, මහසෝනා ආදී නොයෙක් කෝලම් මෙන්ම නාග ගුරුලා, ගරා යකා ආදී නොයෙක් වෙස් මුහුණු ද දක්නට ලැබුණා. ජර්මන් රජයේ ආධාරයක් ලෙස එම ස්ථානය ඔවුනට ලැබී ඇති අතර, වත්මනෙහි ආරියපාල ගුරුන්නාන්සේ ගේ පුතුන් විසින් එම ස්ථානය පවත්වාගෙන යනවා. අගනා පැහැදිලි කිරීමෙන් පසු පුංචි ආධාරයක් කරන්නත් අපි උත්සුක වුණේ එම සේවය මතු පරපුර වෙත අපගේ සංස්කෘතික නිර්මාණ ගෙන යාම පිණිස ඉවහල් වන නිසයි.
ඉහළ මාලයේ ඇති වෙළඳ සලෙහි ඉතා ඉහළ මිළ ගනන් වලට විකිණීමට ඇති වෙස් මුහුණු ඇතුළු දේශීය නිශ්පාදන දක්නට ලැබෙන අතර දේශීය සංචාරකයින් සඳහා ඔවුන් 20% ක වට්ටමක් ලබා දෙනවා. මිළ තරමක් ඉහළ වුවත්, ශ්‍රී ලංකාවේ නිර්මාණකරුවාගේ දස්කම් විස්කම් ලොව අභිමුවෙහි පෙන්වීමට දරණ වෑයම ට උදවු වීම පිණිස පුංචි සිහිවටන කිහිපයක් අපිත් මිළ දී ගත්තා.
කළු වඩු මුල්ල පන්සල නම් අලංකාර පන්සලක් ඇති බවත් එය නැරඹීම ඉතා ප්‍රයෝජනවත් විය හැකි බවත් කිහිප දෙනෙකු ම කීවත්, පැවති තෙහෙට්ටු ගතිය සහ ඊළඟ දිනයේ රාජකාරී සඳහා පිටත් විය යුතු නිසා එතැනින් අපගේ සංචාරය නිම කර නිවෙස් බලා යාමට පිටත් වුණා.
නැරඹූ තැන් ප්‍රමාණය ඉතා ස්වල්පයක් වුවත්, ඉතා වින්දනීය චාරිකාවක් එසේ නිමාවට පත් වුණා.
