කවි හදන හැටි - 5(යතිය, එලි සමය, එළි වැට සහ පාද.)

කවි හදන හැටි, කවි හදන හැටි - 2, කවිහදන හැටි - 3,  කවි හදන හැටි - 4 නමින් මේ ගැන කලින් මා ලියූ ලිපි කියවන්නට ඇතැයි සිතමි. මෙම ලිපියද සැකසෙනුයේ සේන අම්බලන්ගොඩ කිවිඳුන්ගේහරියටම කවි හදන හැටි (ගුරුමුෂ්ටි)   නම් පොත ඇසුරිනි.


යතිය.
යතිය යනු විරාමයයි. කවියේ අතරමග නවතන තැන් යතිය යනුවෙන් දැක්වේ. යතිය තැබීමෙන් වචන වලට හානියක් නොකොට දිවට පහසුවෙන් වචන හසුරුවා ගත හැකිය.

එලි සමය.
කවියක් පබැඳීමේදී එලිසමය අත්‍යවශ්‍ය වන හා අත්‍යවශ්‍ය නොවන විරිත් තෝරා බේරා ගතයුතුය. කවියේ පද වල කෙළවර පිහිටා ඇති අවසන් වචනයේ අකුරු තුළින් එලි සමය නිර්මාණය වේ.


එලි වැට.
එලි වැට යනු කවියක මුල් වචනය හෝ වචනයක කොටසක් පද හතරෙහිම එකම අයුරකින් යෙදී තිබීමයි. එලිවැට මුල මෙන්ම මැදදී ද රැකිය හැක. එසේ කිරීමෙන් කවියට බොහෝ සෙයින් අලංකාර එකතු වේ.

කල බල නොකළ මිහිතල පතළ බල කඳින්
කුල මල සකල සිතතුල නොබල හෙළ තෙදින්
දල නල කසල විසිකළ වෙරළ රළ තදින්
හල කල කොමල ලෙස බල සුදිල කැළ මැදින්

මෙම කවියේ මුල්ම වචනයේ සිට අවස්ථා හයකදී එලිවැට යෙදී අවසන එලිසම ද හොඳින් රැකී ඇති අයුරුත් යවහන් දොසින් මිදී ඇති අයුරුත් බලන්න...


පාද.

කවියක පළමු හා දෙවැනි පද පූර්වාර්ධය ලෙසත් තෙවැනි හා සිව්වැනි පද පශ්චිමාර්ධය ලෙසත් සැලකේ.

දෙවැනි හා සිව්වැනි පද සමපාද ලෙසත් පළමු හා තුන්වැනි පද විෂම පාද ලෙසත් සැලකේ.


කවියක එලි සමය සුරකිමු නිතර අපි
එලිවැට සමඟ යනු ඇත එහි අඳුර කැපී
යතියෙන් සදමු ඉඩ පද'තර මිහිර පිපි
පදයෙන් පදය අමුණමු මුතු විලස හැපී